Handelingsonbekwaamheid

Corry Tendeloo (1897-1956) bracht verandering in het feit dat getrouwde vrouwen volgens het burgerlijk wetboek "handelingsonbekwaam" waren - net als kinderen en ‘geesteszieken’. Ook zorgde ze ervoor dat vrouwen in overheidsdienst niet langer automatisch ontslagen werden de dag dat ze in het huwelijk traden. Corry streed in de 20e eeuw decennialang onvermoeibaar voor vrouwenrechten en emancipatie. Haar strijd heeft ontzettend veel betekend voor het zelfbeschikkingsrecht van de vrouw in Nederland.

Bij Femmes for Freedom voeren we echter nog steeds strijd tegen vergelijkbare vormen van ongelijkheid. Hoewel handelingsonbekwaamheid officieel niet meer bestaat in Nederland, hebben vrouwen met een migranten- of vluchtelingenachtergrond er nog steeds mee te maken. Ze hebben bijvoorbeeld toestemming nodig van hun echtgenoot om te scheiden, wat kan leiden tot huwelijkse gevangenschap: het gedwongen vasthouden van een vrouw in een huwelijk, doordat de man een religieuze scheiding weigert.We eisen niet alleen aandacht, maar ook concrete actie tegen deze voortdurende strijd. We willen meer aandacht voor de juridische realiteit die niet alleen gevaarlijke situaties kan veroorzaken voor vrouwen in verre landen, maar ook voor Nederlandse vrouwen uit die landen wanneer ze op het grondgebied van het land van herkomst zijn. Hoewel het Nederlandse recht gelijke rechten garandeert, blijft de strijd tegen handelingsonbekwaamheid voortduren, en het ontkennen van deze realiteit is levensgevaarlijk.

Bij Femmes for Freedom zetten we ons in tegen huwelijksdwang, kindhuwelijken, achterlating, polygamie, huwelijkse gevangenschap, verborgen vrouwen en streven we naar een betere vrouwenopvang. Met succes hebben we gelobbyd voor civiel- en strafrechtelijke wetswijzigingen en voorstellen met betrekking tot huwelijkse gevangenschap, de oprichting van het Landelijk Knooppunt Huwelijksdwang en Achterlating voor vrouwen en meisjes die in het buitenland worden achtergelaten en uitgehuwelijkt. Een cruciaal punt is de echtelijke gehoorzaamheidsplicht en handelingsonbekwaamheid waar Nederlandse vrouwen met een migrantenachtergrond tegenaan lopen als zij in het land van herkomst zijn.

We vragen al geruime tijd aandacht hiervoor bij de Tweede Kamer. Het is echter teleurstellend om te zien dat ondanks de Kamerbreed aangenomen moties, de regering geen adequate actie onderneemt. Dit gebrek aan actie lijkt voort te komen uit ambtelijke weigering, een uitdagende bestuurscultuur en institutioneel racisme, wat resulteert in een situatie waarin de urgente oproep van de Kamer niet wordt opgevolgd. Wij zullen blijven strijden totdat elke vrouw, waar ze ook vandaan komt, haar volledige zelfbeschikking kan uitoefenen zonder angst, onderdrukking of belemmeringen.