Eergerelateerd geweld

Voorbeelden van eergerelateerd geweld zijn mishandeling, geestelijke druk (strenge controle en bedreiging), verstoting, huwelijksdwang, gedwongen achterlating in land van herkomst, genezingsrituelen, eermoord en (gedwongen) zelfmoord.

Er zijn verschillende situaties die tot eergerelateerd geweld kunnen leiden, waaronder verlies van de maagdelijkheid, een buitenechtelijke relatie, seksuele geaardheid, verzet tegen een huwelijk, echtscheiding, ‘te westers’ gedrag, het plegen van een misdrijf of het niet willen meewerken aan eergerelateerd geweld tegen een ander.

Welke rechten heeft iemand?

• In Nederland heeft iedereen het recht op vrijheid en veiligheid.
• Eergerelateerd geweld is strafbaar. Slachtoffers kunnen aangifte doen. Wat voor straf de dader krijgt, ligt aan het soort geweld.

Hoe herken ik eergerelateerd geweld?

Het is belangrijk dat professionals, hulpverleners en omstanders een dreiging van eergerelateerd geweld signaleren voordat het geweld daadwerkelijk plaatsvindt. Signalen zijn soms moeilijk te herkennen. Signaallijsten zijn niet volledig en de meeste signalen kunnen ook op andere problemen wijzen. Het is belangrijk dat het u opvalt wanneer een situatie afwijkt van het normale gedrag. Deze signalen zouden kunnen wijzen op eergerelateerd geweld:

• Toenemende druk en dreiging; beperkte bewegingsvrijheid; heftige controle door familieleden; verstoting van de familie of dreiging van verstoting; echtscheiding; huiselijk geweld; uithuwelijking van een familielid; uit huis zetten; verhuizen of terugkeren naar land van herkomst; (dreigen met) afpakken van kinderen; gijzeling of ontvoering.

Wat kan ik doen bij eergerelateerd geweld?

• Volg bij eergerelateerd geweld altijd de Meldcode Eergerelateerd Geweld.
• Vaak zijn slachtoffers op zoek naar een manier om hun eigen weg te volgen, maar ook tot de gemeenschap te blijven behoren. Probeer daarom uw waarden, normen en oplossingen niet op te dringen aan slachtoffers van eergerelateerd geweld en respecteer hun wil om bij de gemeenschap te (blijven) horen. Oplossingen, zoals weglopen, uit huis plaatsen en het conflict aangaan door op te komen voor jezelf, zijn niet altijd passende oplossingen.
• Luister goed naar de wensen van het (potentiële) slachtoffer. Vertel het niet verder aan anderen zonder toestemming van het slachtoffer. De situatie kan daardoor verslechteren.
• Vraag het (potentiële) slachtoffer welke familiebanden hij/zij in Nederland heeft. Als er sprake is van een echtscheiding tegen de wil van de man in, kan dit bij een familie-huwelijk vaak agressie opwekken. Vraag ook naar familiebanden in het buitenland. Eergerelateerd geweld van in Nederland woonachtige personen kan ook tot uiting komen bij familie in andere landen. Let op als een (mogelijk) slachtoffer zegt naar familie af te willen reizen. Dat is lang niet altijd veilig.
• Voor een aangifte of rechtszaak is het belangrijk om het verhaal van het slachtoffer goed en uitgebreid op papier te zetten. Het verzamelen van bewijsstukken helpt hierbij. Dit kunt u samen met het slachtoffer doen. Of u kunt het slachtoffer doorverwijzen naar een hulpinstantie die hen hierbij helpt, zoals Veilig Thuis.
• Houd er rekening mee dat slachtoffers lang niet altijd aangifte willen doen tegen familieleden. De drempel om naar de politie te stappen is groot bij slachtoffers van eergerelateerd geweld. Niet iedereen is bekend met het verschil tussen een aangifte en een melding. Als je aangifte doet verzoek je de politie om de verdachte strafrechtelijk te vervolgen. Niet iedereen wil dat. Maak duidelijk dat het slachtoffer ook alleen een melding kan doen van een probleem. De politie kan dan hulp bieden (bijvoorbeeld bemiddeling of langsgaan voor een gesprek) zonder iemand strafrechtelijk te vervolgen.
• Durft het slachtoffer niet naar de politie? Probeer in contact te blijven, zodat u de situatie in de gaten kunt houden. Ook als u het slachtoffer doorstuurt naar een andere instantie, is het van belang om contact te blijven houden.
• Eergerelateerd geweld komt voor binnen de familie. Het is daarom niet verstandig om de familie in te schakelen. Alleen als het slachtoffer zelf een vertrouwenspersoon in de familie heeft, kan met toestemming van het slachtoffer contact met hem of haar worden opgenomen.
• Vraag nooit de partner of een ander familielid om te vertalen. Pas ook op met het inhuren van een tolk uit dezelfde woonplaats als het slachtoffer.
• Soms geeft de familie het slachtoffer als vermist op. Familieleden proberen zo bij scholen en instellingen te achterhalen waar het slachtoffer is. Geef daarover geen informatie aan familie. Houd daarnaast contact met het slachtoffer als dit gebeurt en stel de politie op de hoogte van de situatie.