Belangrijke wetswijziging: mijlpaal voor biculturele vrouwen

Op 21 februari bespreekt de Eerste Kamer het Wetsvoorstel Tegengaan Huwelijkse Gevangenschap. Femmes for Freedom heeft meer dan elf jaar lang gevochten voor dit wetsvoorstel, waardoor het voor biculturele vrouwen uit verschillende geloven makkelijker wordt om religieus te scheiden.

Tot 1972 was het in Nederland alleen mogelijk te scheiden op grond van overspel, een strafbaar feit. In 1972 werd duurzame ontwrichting als scheidingsgrond erkend, waardoor duizenden mensen niet langer in een ongelukkig huwelijk hoefden te blijven hangen. Maar vandaag de dag zitten nog steeds duizenden vrouwen in ons land gevangen in een religieus huwelijk, waar ze niet uit kunnen. Voor hen is het Wetsvoorstel Tegengaan Huwelijkse Gevangenschap net zo belangrijk als de verandering van de wet in 1972. Het geeft vrouwen de mogelijkheid te scheiden en weer hun eigen leven te leiden.

Femmes for Freedom is in 2011 opgericht speciaal voor de strijd tegen huwelijkse gevangenschap en steun aan vrouwen die hiermee te maken hebben. Wij hebben huwelijkse gevangenschap gedefinieerd, het onderwerp in Nederland op de agenda gezet en hebben er met succes voor gestreden dat huwelijkse gevangenschap strafbaar gesteld zou worden. In 2012 is dat doel bereikt. Met het nieuwe wetsvoorstel wordt huwelijkse gevangenschap ook in het Burgerlijk Wetboek opgenomen.

Femmes for Freedom heeft in 2012, 2014 (zie ook A&MR 2014 Nr.02) 2017, 2018 en 2019 voorstellen gedaan die tot de wetstekst waarover nu gestemd wordt hebben geleid, en deed in 2018 mee aan de Internetconsultatie Wet tegengaan huwelijkse gevangenschap. Voor al de vrouwen die hierdoor meer vrijheid voelen, zijn we zo blij dat onze voorstellen met steun van de Kamer, universiteiten, juridische organisaties en NGO’s door het kabinet zijn overgenomen in het nieuwe wetsvoorstel.

Alle maatregelen tegen huwelijkse gevangenschap van de Nederlandse regering maken ons land het eerste land in de wereld dat haar vrouwen tegen dit onrecht verdedigt met wetgeving, beleid en hulpverlening. Vrouwen in Nederland schrijven, samen met de politiek, daarmee wereldgeschiedenis.

Deze wet was er niet gekomen als niet heel veel vrouwen de strijd tegen huwelijkse gevangenschap aan waren gegaan en met ons streden voor het recht van een vrouw om over haar eigen leven te beschikken. Het succes van vandaag dragen wij op aan alle vrouwen die net als Femmes for Freedom tegen onrecht strijden en gemarginaliseerd worden. Deze dag is voor alle vrouwen die voor hun mensenrechten zijn opgestaan!

Wij spreken ook onze grote dank uit aan de politici die zich afgelopen jaren vol ingezet hebben in onze strijd voor vrouwenrechten. In het bijzonder willen we de volgende personen bedanken:

• Khadija Arib (PvdA), Cora van Nieuwenhuizen (VVD) en Mirjam Sterk (CDA) die onze voorstellen al in 2012 serieus namen. Zij hebben zich ingezet voor de uitbreiding van wetsvoorstel Huwelijksdwang met huwelijkse gevangenschap in het algemene dwangartikel van het Wetboek van Stafrecht. Het amendement van Arib-Hilkensheeft tot de strafbaarstelling van huwelijkse gevangenschap geleid.
• Jan de Wit (SP), Nine Kooiman (SP) en Michiel van Nispen (SP) die sinds 2014 consequent gepleit hebben voor meer juridische instrumenten voor het tegengaan van huwelijkse gevangenschap en de internationale agendering ervan. De motie van Michiel van Nispenvan 2019 heeft geleid tot de wetswijziging van 9 november 2020 in het Burgerlijk Wetboek die een religieuze scheiding makkelijker maakt.
• Kathalijne Buitenweg (GroenLinks) die in 2017 de Minister van Rechtsbescherming vroeg om na te denken over wetgeving. Zij heeft zich sterk gemaakt voor het actieplan consulaire en juridische steunbij scheiding in het buitenland en voor de erkenning van Nederlandse echtscheidingendoor andere landen.
• Margreet de Boer (GroenLinks) voor haar inzet in de Eerste Kamer (2021) die tot een internetconsultatie heeft geleid over de strafbaarstelling van huwelijkspartners als zij alleen religieus getrouwd zijn. Femmes for Freedom is altijd tegen deze bepaling geweest en heeft dit uitvoerig gemotiveerd in de tweede internetconsulatieover Wet Tegengaan Huwelijkse Gevangenschap. Ook heeft Margeet de Boer zich sterk gemaakt voor de erkenning van huwelijkse gevangenschap door de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa.  

Meer weten over huwelijkse gevangenschap? Zie deze pagina op onze website en download hier de flyer over huwelijkse gevangenschap.

Meer weten over onze internationale strijd tegen huwelijkse gevangenschap zie deze pagina.