Top-100 spreker Shirin Musa

‘The personal is political’: voor Shirin Musa (36), oprichter van Femmes for Freedom, is deze feministische leus the story of her life. De moedige rechtenstudente dwong als eerste moslima een religieuze scheiding af in de Nederlandse rechtbank. Na een wettelijke scheiding was deze nodig om echt verlost te zijn van haar helse huwelijk. Nu strijdt Musa met haar stichting tegen ‘huwelijkse gevangenschap’, in de hoop op een even goede afloop voor haar lotgenoten.

Musa is niet de enige vrouw die ervaring heeft met ‘huwelijkse gevangenschap’. In islamitische kringen (maar ook binnen het Hindoeïsme en het Jodendom) is een huwelijksbreuk pas definitief na een religieuze scheiding. In de islam heeft de man daarin bijzonder veel macht: het is aan hem of hij afstand doet van zijn vrouw via de zogenaamde ‘talaq’. Daarbij kan hij er later weer op terug komen. En van de islamitische gemeenschap hoeven vrouwen niets te verwachten: die zien vrouwen als Musa als ‘zinda baiwa’ – een weduwe met een levende man.

De ellende die vrouwen moeten verteren is vaak pas voorbij als het huwelijk ook officieel – en dus ook voor het geloof – verbroken is. In het geval van Shirin Musa begint het allemaal perfect, als ze Walid – net als zij van Pakistaanse afkomst – leert kennen in een café aan het Rotterdamse Schouwburgplein. Maar eenmaal getrouwd, blijkt hij enorme schulden te hebben. Omdat hij geen permanente verblijfsvergunning heeft, moet Musa hem aantoonbaar kunnen onderhouden. Daarom stopt ze met haar studie om fulltime te werken. Ook blijkt haar man een ware tiran te zijn en teert hij op haar zak: de vliegtickets voor zijn familie worden van haar salaris betaald.

In 2008 scheidt het stel voor de wet, maar daarmee komt de nare episode nog niet ten einde. Ze kan immers niet hertrouwen of terugkeren naar haar vaderland, zonder gevaar voor eigen leven. Musa laat het er niet bij zitten en regelt via een rechtszaak een religieuze scheiding, plus een tegemoetkoming van € 50.000. Haar persoonlijke zege is echter pas het begin. Musa’s stichting Femmes for Freedom strijdt tegen huwelijkse gevangenschap in de breedste zin van het woord: zowel vrouwen die gedwongen worden om te trouwen, als vrouwen die getrouwd moeten blijven kunnen er terecht.

Met weinig middelen heeft Musa al veel voor elkaar gekregen, zoals een hoorzitting in de Tweede Kamer over huwelijksdwang en een aantal wetsvoorstellen over dit onderwerp. Tijdens de Top-100 machtige vrouwen op 14 oktober legt Musa uit wat vrouwen met invloed kunnen doen om de nog onmachtige vrouwen en hun organisaties te steunen: ‘Deze vrouwen dromen er immers ook van om een kleindochter in de Opzij Top-100 te mogen zien schitteren.’

Kaarten zijn nog steeds beschikbaar.