Een grens getrokken: vrouwenrechten boven extremisme - aanbevelen van meisjesbesnijdenis wordt strafbaar

Een historische stap vooruit in de bescherming van meisjes en vrouwen: het goedpraten, goedkeuren of aanprijzen van vrouwelijke genitale verminking (VGV) wordt expliciet strafbaar. Vandaag maakten de SP en VVD bekend dat zij gezamenlijk dit wetsvoorstel indienen. Deze politieke doorbraak komt op instigatie van Femmes for Freedom, na jarenlange strijd om deze praktijk niet alleen als daad, maar ook als gedachtegoed aan te pakken.

VGV is een afschuwelijk misdrijf. Het daadwerkelijk uitvoeren ervan is al strafbaar, maar de juridische praktijk liet tot nu toe een levensgevaarlijk gat open: het ‘goedpraten’ of ‘aanprijzen’ van deze mensenrechtenschending – bijvoorbeeld door religieuze leiders – viel niet duidelijk onder het strafrecht. Dit wetsvoorstel maakt daar een einde aan.

Sinds 2018 strijdt Femmes for Freedom tegen het aanbevelen van VGV op religieuze gronden. Aanleiding was een onthulling van Nieuwsuur, in een item van journalist Milena Holdert: een prediker van de As-Soennah Moskee in Den Haag noemde tijdens een lezing VGV “aanbevolen in de islam”. Femmes for Freedom deed direct aangifte. De man werd in eerste instantie veroordeeld tot 80 uur taakstraf, maar in hoger beroep volgde vrijspraak. 

Naast deze strafzaak voerden wij ook een bestuursrechtelijke strijd. Femmes for Freedom diende een handhavingsverzoek in bij de gemeente Den Haag om bestuurlijk op te treden tegen de moskee. De zaak kwam uiteindelijk bij de Raad van State terecht. Die oordeelde dat er niet gehandhaafd kon worden, omdat er geen wet in formele zin bestond die het aanbevelen of goedpraten van VGV verbood. De Raad beriep zich daarbij expliciet op de vrijheid van godsdienst zoals vastgelegd in artikel 6 van de Grondwet. Ook hier woog die vrijheid zwaarder dan de bescherming van meisjes tegen schadelijke religieuze ideologieën

We gingen door. In de rechtszaal, in de samenleving én in de wandelgangen van de tijdelijke Tweede Kamer. In talloze gesprekken met politici, juristen, feministen en organisaties van biculturele Nederlanders bleven we pleiten voor één duidelijke norm: wie vrouwelijke genitale verminking goedpraat of aanprijst, draagt bij aan geweld tegen meisjes. Het wetsvoorstel dat vandaag is aangekondigd, verankert precies die norm in de wet.

Artikel 137gc van het voorstel stelt strafbaar:

“Het in het openbaar goedpraten, goedkeuren of aanprijzen van vrouwelijke genitale verminking, ook wanneer dat gebeurt via vergoelijking, bagatellisering of religieuze/culturele rechtvaardiging. Bij gezaghebbende personen, zoals religieuze leiders of docenten, geldt een zwaardere strafmaat.”

Deze wet maakt eindelijk duidelijk: het planten van het idee dat VGV ‘erbij hoort’ in bepaalde culturen of religies is geen onschuldige mening – het is het begin van geweld. Dat gebeurt vaak subtiel: via religieuze teksten, opvoedadviezen of preken waarin meisjesbesnijdenis als ‘rein’, ‘plicht’ of ‘aanbevolen’ wordt beschreven. Zulke boodschappen hebben diepgaande gevolgen. Ze beïnvloeden ouders, onderwijzers en gemeenschappen. Ze maken slachtofferschap tot norm.

Wij verwelkomen het wetsvoorstel van SP en VVD als een belangrijke erkenning dat vrouwenrechten nooit onderhandelbaar zijn. Tegelijkertijd waarschuwen wij dat de strafbaarheid zich niet mag beperken tot alleen het ‘openbaar’ aanbevelen van vrouwelijke genitale verminking. Ook in besloten kring – thuis, tijdens privélezingen of in digitale chatgroepen – kan deze schadelijke ideologie worden verspreid. Het goedpraten van vrouwenmishandeling mag nergens, op geen enkele manier, worden getolereerd of gelegitimeerd. Dat is van levensbelang: in Nederland lopen meer dan 4.000 meisjes risico op genitale verminking.

Dit is een mijlpaal in de strijd voor de mensenrechten van bi-culturele meisjes en vrouwen. Het wetsvoorstel is niet alleen een overwinning op extremisme, maar ook een bijdrage aan integratie, emancipatie, veiligheid en lichamelijke integriteit. Het erkent dat schadelijke tradities – verpakt als religieuze plicht – nooit boven mensenrechten mogen staan.

Onze strijd was hard en niet zonder risico. We kregen haat en dreiging over ons heen. Maar ook onvoorwaardelijke steun. Wij danken onze supporters, donateurs, oud- en huidige medewerkers en vrijwilligers. In het bijzonder bedanken we advocaten Janina Hamann en Carene van Vliet, en journalist Milena Holdert van Nieuwsuur, die deze zaak in 2018 belichtte. 

Na jaren van strijd is het zover: het aanbevelen van vrouwenmishandeling wordt erkend als wat het is – een misdaad. Meisjes- en vrouwenrechten winnen van extremistische ideeën.

En natuurlijk: wij blijven het politieke proces nauwlettend volgen!!!