Reactie Femmes for Freedom op het aantal kindhuwelijken in Nederland

Op 11 februari 2016 werd het rapport Gewoon getrouwd onderzoek naar kindhuwelijken en religieuze huwelijken in Nederland  gepubliceerd. Het rapport is door het Verwey-Jonker Instituut en Maastricht University opgesteld in opdracht van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid . Deze opdracht werd gegeven om gevolg te geven aan de Motie Keklik Yucel en Jasper van Dijk van 19 november 2013. In deze motie wordt de regering gevraagd in haar reactie op het rapport Verborgen vrouwen: een vergeten groep van de Stichting Femmes for Freedom in te gaan op de mogelijkheid om in kaart te brengen hoe, waar en met welke omvang er in Nederland onwettige informele (kind)huwelijken worden gesloten, waar imams en mogelijk overheidsorganisaties bij betrokken zijn (lees: Dilemma’s van de hulpverlening op pagina 60 en 61).

Femmes for Freedom is ronduit teleurgesteld dat, nu er na 2,5 jaar een rapport is, er in het geheel niet wordt ingegaan op de betrokkenheid van de overheid bij onwettige informele (kind)huwelijken. In het ronde tafelgesprek met de vaste kamercommissie integratie op 4 november 2013 heeft Femmes for Freedom haar bezorgdheid uitgesproken dat overheidsorganisaties dit soort huwelijken adviseren. Op deze manier schendt de overheid de rechten van het kind. Tijdens het ronde tafelgesprek bevestigde de vertegenwoordiger van Bureau Jeugdzorg Rotterdam dat overheidsorganisaties dit soort huwelijken te faciliteren en adviseren. De motie was onder meer bedoeld om boven tafel te krijgen hoe vaak dit gebeurde. Het rapport gaat hier echter in het geheel niet op in. Op pagina 2 wordt in een noot al gemeld: “Aanvankelijk was de bedoeling om ook de omvang van onwettige religieuze huwelijken in 2013/14 te bepalen. De onderzoeksbevindingen staan echter een verantwoorde omvangschatting van deze huwelijken niet toe”. En daarmee is het onderwerp van tafel, inclusief de bemoeienis van de overheid daarbij.

De Kamer vraagt minister Asscher iets te onderzoeken, minister Asscher geeft een onderzoeksopdracht en vervolgens zeggen de onderzoekers dat ze het meest essentiële deel van de vraag niet kunnen beantwoorden en dus maar alleen op wettige kindhuwelijken ingaan. Maar daarover was al veel informatie beschikbaar en  voegt extra onderzoek niets toe. Nog interessanter wordt het als we naar hoofdstuk 3 van het rapport kijken. In paragraaf 3.3.2.4 wordt de vraag gesteld of onwettige religieuze huwelijken voorkomen. Daar worden respondenten geciteerd die stellen “we komen eigenlijk met name onwettige huwelijken tegen. ” en ” in een veelvoud van deze zaken komen we informele huwelijken tegen”. Als dat zo is, is er dan geen reden tot verder onderzoek? Wat doen deze respondenten als ze onwettige/ informele huwelijken tegenkomen? Was er niet meer mogelijk dan de beperkte focusgroepbijeenkomsten (er blijkt bijvoorbeeld met  1 Irakees en met 4 Pakistanen gesproken te zijn; waren er niet meer vertegenwoordigers van deze gemeenschappen te vinden?). Waarom is aan deze mensen niet gevraagd hoe de overheid hen daarbij zou kunnen ondersteunen?Is het dan niet wat te makkelijk om te zeggen: hier kunnen we geen schatting van maken, klaar?

Kortom, dit rapport gaat niet in op de belangrijkste vraag van de Kamer. Het is een ‘wie betaalt, bepaalt onderzoek’ en het probleem wordt neergezet als een probleem van vooral de biculturele Nederlanders en nieuwe vluchtelingen. Dat is het ook, maar het is heel belangrijk om te onderzoeken in hoeverre de overheid erbij betrokken is (ondermijnen van de rechtstaat en schenden van kinderrechten) dat het probleem in stand blijft of in hoeverre de overheid zinvolle actie onderneemt om er iets tegen te doen. Biculturele en recent gevluchte kinderen verdienen net als alle andere Nederlanders steun van de overheid bij het uitoefenen van hun zelfbeschikkingsrecht. Nu handelt de overheid juist tegengesteld en faciliteert het systeem waarbij ze niet over zichzelf kunnen beschikken.

Femmes for Freedom roept de Kamer op niet akkoord te gaan met het van tafel vegen van deze essentiële discussie: de betrokkenheid van de overheid bij het schenden van kinderrechten en het ontnemen van het zelfbeschikkingsrecht van minderjarige biculturele Nederlandse en gevluchte kinderen. De regering moet duidelijkheid bieden over haar standpunt op dit gebied.

Lees ook:

28 september 2014 Kindbruiden in Nederland

13 mei 2013 Nieuwsbericht naar aanleiding van het artikel in de Volkskrant ‘Politie hielp minderjarigen huwen’