Regel hersteloperaties van vrouwelijke genitale verminking beter!

Vandaag, op 6 februari, is het International Day of Zero Tolerance for Female Genital Mutilation. Helaas zijn in Nederland de rechten van vrouwen die dit is overkomen, nog steeds niet goed geregeld. Ondanks beloftes vanuit de politiek, is er bijvoorbeeld nog steeds geen volledige vergoeding voor hersteloperaties. Het is tijd dat deze vrouwen eindelijk met respect behandeld worden.

Vrouwelijke genitale verminking in Nederland

In Nederland zijn er 41 duizend vrouwen en meisjes die een vorm van genitale verminking hebben ondergaan. Naar schatting zo’n 15 duizend van hen heeft een ernstige vorm hiervan. Deze vrouwen kampen met lichamelijke problemen zoals terugkerende urineweginfecties, menstruatieproblemen en chronische pijn. Ook geestelijk hebben deze verminkingen grote gevolgen. Kunnen kiezen voor een hersteloperatie is cruciaal voor de gezondheid van vrouwen en voor hun emancipatie en integratie. Genitale verminking bij vrouwen is hier strafbaar. Toch komen er elk jaar naar schatting 4200 vrouwen en meisjes bij. Vrouwelijke genitale verminking is een cultureel probleem, maar het is ook een Nederlands probleem.

Nederlandse politiek

Ondanks dit alles moeten we voor deze vrouwen al jaren vergeefs aandacht vragen bij de politiek. Tot voor kort werden hersteloperaties zelfs geheel niet vergoed door de zorgverzekering. Die situatie is gelukkig eindelijk verbeterd, maar er blijven nog steeds grote financiële barrières voor vrouwen om hulp te zoeken.

De zorgverzekeringswet is in 2019 verbeterd dankzij het amendement van Tweede Kamerlid Vera Bergkamp van D66, de huidige Kamervoorzitter. Hersteloperaties vallen nu onder de basisverzekering. Bovendien heeft ze geld uitgetrokken om ervoor te zorgen dat vrouwen voor een hersteloperatie geen eigen risico hoeven te betalen – dit jaar is dat eigen risico 385 euro. Een belangrijke stap, want voor veel vrouwen is dat enorm veel geld. Helaas is de motie nauwelijks ingevuld en is het uitgetrokken bedrag, 125.000 euro op jaarbasis, slechts genoeg voor het vergoeden van het eigen risico van 325 vrouwen. Bovendien worden nog steeds niet alle operaties vergoed. Waarom wil de Nederlandse politiek niet alle vrouwen helpen?

Welke hersteloperaties vergoed worden, wordt bepaald op basis van de leidraad van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie & Gynaecologie. Die leidraad is veel te terughoudend. Zodra een vrouw wil dat de verminking er minder traumatisch uitziet, wordt dit als onvergoede cosmetische zorg gezien. Vrouwen die niet voldoen aan een vastgesteld lijstje klachten, mogen hun hersteloperatie dus zelf betalen. Ondanks toezeggingen in 2014 van de minister van VWS dat dit veranderd zou worden, is dit acht jaar later nog steeds niet aangepast. Wel is er veel geld uitgetrokken voor meer onderzoek.

Neem de vrouwen serieus!

Vrouwen die genitaal verminkt zijn, zitten niet te wachten op nog meer onderzoek. Dit proces duurt al veel te lang. Zij hebben een duidelijke wens: neem hen serieus en vergoed alle zorg die zij nodig hebben. Dit is een kwestie van respect, maar ook van mensenrechten. Bij deze roepen wij de politiek op: regel de vergoedingen voor hersteloperaties nu eindelijk eens goed.